Szkoła Ogrodników Miejskich

O projekcie

Szkoła Ogrodników Miejskich to bogaty program edukacji dla osób, które chcą uprawiać ziemię w mieście. Ogrodnictwo miejskie kwitnie na całym świecie, a obraz warzywników pomiędzy wieżowcami powoli przestaje dziwić. Pora stworzyć przestrzeń edukacji ogrodniczej, jakiej jeszcze nie było. 

 

Ogród społecznościowy Motyka i Słońce na warszawskim Jazdowie, fot. Lukasz Michalak Photography

 

Na program Szkoły składa się dziesięć tematów - od projektowania przestrzeni ogrodu po przygotowania do zimowego odpoczynku. Warsztatom ogrodniczym będą towarzyszyły zajęcia ukazujące miasto jako ekosystem wpisany w sieć globalnych współzależności. Zaproszeni eksperci podzielą się swoją wiedzą o kluczowych dla ogrodnictwa zasobach i o tym, jak je chronić, o relacjach między człowiekiem a innymi mieszkańcami miasta, o wpływie zmian klimatu na bezpieczeństwo żywnościowe i formach ogrodnictwa miejskiego.

 

To jednak nie wszystko. Chcemy wyjść od edukacji do aktywizmu, by więcej osób mogło cieszyć się zdrowym, zrównoważonym życiem w mieście. Ważną częścią szkoły będzie pracownia projektowa, w której uczestnicy Szkoły będą tworzyli własne projekty zmian i inicjatyw społeczno-ekologicznych takich jak ogrody osiedlowe i  edukacyjne, jadalne parki czy systemy kompostowania.  

 

Zajęcia będą odbywały się w Warszawie raz na dwa tygodnie od maja do początku lipca i od września do października. Szkoła Ogrodników Miejskich będzie szkołą ruchomą. Naszą główną siedzibą jest ogród społecznościowy Motyka i Słońce i sąsiadujący z nim domek fiński na Osiedlu Jazdów, ale będziemy też odwiedzać inne ogrody miejskie stolicy.

 

Zapraszamy na poznawczą przygodę wszystkich początkujących ogrodników i tych, którzy dopiero myślą o uprawie ziemi w mieście. Jeśli, tak jak my, chcesz zasmakować w ogrodnictwie, marzysz o mieście pełnym kwiatów i warzyw, drzew i ogrodów, chcesz żyć w miejscu, w którym można oddychać czystym powietrzem, a ulice są bardziej przyjazne - wesprzyj nasz projekt.

 

Początkujący ogrodnik miejski nie ma łatwego życia. Potrzebuje przestrzeni, dobrej gleby, nasion, zasobów, solidnej wiedzy ogrodniczej i, przede wszystkim, praktyki. Zwykle nie ma żadnej z tych rzeczy. Oczywiście, można wykorzystać parapety, postawić pojemnik z ziemią na balkonie, a nawet produkować kompost w domu. Można uczyć się na własnych błędach, ale jest to proces długotrwały, a każde potknięcie może kosztować utratę drogocennych plonów. Przychodzi moment, kiedy pragnienie wyjścia poza kilka metrów kwadratowych ogródka w mieszkaniu staje się nieodparte. Pojawiają się jednak pytania i wątpliwości.

 

Od czego zacząć? Gdzie szukać wsparcia? Jak zdobyć ziemię w mieście? Jak uprawiać ekologicznie nie rezygnując z wydajności? Czy można pogodzić przyjemne ale czasochłonne hobby z pracą i z urlopowymi wyjazdami latem, gdy rośliny wymagają akurat najtroskliwszej opieki? Jak być (dobrym) ogrodnikiem na 1/8 etatu?

 

 

Naszym celem jest stworzenie miejsca, w którym razem z zaproszonymi specjalistami i praktykami będziemy dochodzili do odpowiedzi na te i wiele innych pytań.

 

Szkoła Ogrodników Miejskich to wyjątkowy projekt edukacyjny: 10 tematów rozpisanych na 10 weekendów, łącznie 80 godzin zajęć prowadzonych przez pasjonatów i ekspertów. Praktyczne warsztaty ogrodnictwa będą przeplatały się z zajęciami na temat miejskiego ekosystemu i pracą nad projektami zazieleniającymi miasto. Szkole będzie także towarzyszył bogaty program otwartych wydarzeń wokół tematu ogrodnictwa i miejskiej ekologii: projekcji filmów, spotkań, debat.

 

Program Szkoły łączy w sobie trzy wymiary ogrodnictwa miejskiego: 

 

Praktyka czyli umiejętności ogrodnicze. Interesuje nas uprawa naturalnymi metodami, inspirowanymi rolnictwem ekologicznym i permakulturą. Tu uczestnicy dowiedzą się jak tworzyć zdrową ziemię ogrodniczą, jak dobierać rośliny, jak tworzyć i stosować naturalne środki ochrony, jak nawadniać, ściółkować, kompostować i przetwarzać.  

 

Wiedza czyli świadomość otoczenia, w którym jako miejscy ogrodnicy funkcjonujemy. Tu studiować będziemy szersze kręgi zagadnień składające się na miejski ekosystem - od specyfiki miejskiej przyrody, poprzez systemy zaopatrzenia miast, relacje ze wsią, współczesne rolnictwo, bioróżnorodność, sprawiedliwość i suwerenność żywnościową, zmiana klimatu.

 

Działanie czyli pracownia projektowa, w ramach której uczestnicy opracują własne projekty społeczne i  ekologiczne wychodzące poza uprawę własnego ogródka. Na kolejnych zjazdach będziemy przyglądać się inspirującym rozwiązaniom problemów miejskiego ekosystemu i szukać na nie własnych, lokalnych sposobów. Założyliśmy, że będzie to swojego rodzaju “praca dyplomowa” wieńcząca uczestnictwo w Szkole. 

 

Program Szkoły rozpisaliśmy na 10 dużych tematów:

Projektowanie przestrzeni, Ziemia, Woda, Energia, Nasiona, Ochrona, Konstrukcje, Przetwarzanie, Zwierzęta, Zima w ogrodzie

 

Szczegółowy program Szkoły Ogrodników Miejskich

 

Program będzie realizowany w trakcie dziesięciu spotkań sobotnio-niedzielnych, odbywających się co dwa tygodnie, w okresie od maja do początku lipca i od września do października. W sumie 80 godzin zajęć  prowadzonych zarówno przez  doświadczonych praktyków jak i nauczycieli akademickich, aktywistów i naukowców - ogrodników, architektów i architektów krajobrazu, botaników, socjologów, ekologów. Zajęcia odbywać się będą na Osiedlu Jazdów, w społecznościowym ogrodzie Motyka i Słońce, w przylegającym do niego domku fińskim - siedzibie Pracowni Dóbr Wspólnych - oraz w zaprzyjaźnionych ogrodach społecznościowych Warszawy. Szkoła Ogrodników Miejskich przewidziane są dla maksimum 25 uczestników. Po zakończeniu zbiórki ogłosimy 10-dniowy otwarty nabór. Program Szkoły został stworzony z myślą o dorosłych, ale do udziału zapraszamy także uczniów szkół średnich.

 

Programowi podstawowemu towarzyszyć będą ogólnodostępne wydarzenia: projekcje filmów, dyskusje i warsztaty.

 

MAJ

Rozmowy o permakulturze

 

CZERWIEC

Czysta energia przyszłości

Ekowioski i ruch Transistion Towns

 

LIPIEC

Zakończenie I semestru: jadalne chwasty

 

WRZESIEŃ

Damy radę: Twórczość architektoniczna działkowców
Festiwal Zapomnianych Smaków

 

PAŹDZIERNIK

Spacer z przyrodnikiem: tropem zwierząt i ptaków mieszkających w Warszawie
Rodzime nasiona - o co tyle hałasu?
Bal Ogrodników (jeśli zbierzemy 30.000 złotych) 

 

Więcej o wydarzeniach otwartych

 

Ogród w mieście wykracza daleko poza logikę indywidualnego hobby. Ogrody w mieście i działania pokrewne służą wszystkim mieszkańcom i całemu miastu.

Kluczowym elementem szkoły jest pracownia projektowa. Jej uczestnicy będą opracowywać własne projekty dotyczące miejskich ogrodów i ich otoczenia. Zaproszeni przez nas doświadczeni społecznicy, eksperci i wizjonerzy przybliżą metody i strategie działań oraz narzędzia pozytywnych zmian takie jak inicjatywa lokalna, budżet partycypacyjny i różne formy rzecznictwa. Za ich pomocą uczestnicy zaprojektują, indywidualnie lub w grupach lokalne lub systemowe interwencje społeczno-ekologiczne. Szkoła będzie pełnić funkcje inkubatora - wspierając, konsultując, pomagając dotrzeć do ekspertów, zdobyć środki finansowe na realizację. Jako że temat ogrodnictwa miejskiego jest szeroki, projekty mogą być bardzo różne: od ogrodów społecznościowych, edukacyjnych, deszczowych do lokalnych systemów kompostowania, miejskich sadów i wielu innych pomysłów, którymi zaskoczą nas uczestnicy.

Wiele miast posiada stanowisko Miejskiego Ogrodnika. Celem Szkoły, jest aby tych stanowisk było jak najwięcej i działały na poziomie lokalnym i oddolnym tworząc społeczno-przyrodnicze dobra wspólne.

 

Dlaczego warto rozwijać ogrodnictwo miejskie? 

 

Zależy nam na tym, by zachować niezależność i elastyczność, o którą trudno, gdy korzysta się z dotacji lub pieniędzy od dużego sponsora. Chcemy też, żeby szkoła była bardziej przystępna dla osób, które nie mogą pozwolić sobie na drogie kursy dostępne obecnie na rynku. Wydarzenia towarzyszące będą bezpłatne, dostępne dla każdego, a im więcej pieniędzy uda nam się zebrać, tym niższa będzie cena kursu.

 

Pieniądze zbieramy na:

• Wynagrodzenie dla prowadzących zajęcia - 12 000 zł (10 weekendów x śr. 1200 zł)
• Materiały na zajęcia (narzędzia ogrodnicze, nasiona i sadzonki, drewno i inne elementy konstrukcyjne itd.)  - 5 000 zł (10 weekendów x 500 zł)
• 7 otwartych wydarzeń towarzyszących (wynagrodzenia dla panelistów biorących udział w dyskusji, licencje na pokaz filmu, wydruki plakatów itd.)  - 4 000 zł
• Koordynacja (rekrutacja uczestników, organizacja 10 zjazdów, promocja, opieka merytoryczna, sprawy formalne - umowy, rozliczenia itp.)   - 7 500 zł (5 msc. x 1 500 zł)
• Opłaty za użytkowanie domku i mediów w trakcie trwania szkoły (czynsz, woda, prąd, internet) - 2 800 zł
• Realizacja kampanii crowdfundingowej (film, grafika, prowizja dla polakpotrafi.pl, przygotowanie nagród) -  3 588 zł
• Obsługa księgowa - 1 200 zł

 

Całkowity budżet Szkoły to 36 088 zł.

 

Za 12 000 zł uruchomimy szkołę i zorganizujemy otwarte wydarzenia towarzyszące. Brakujące pieniądze pokryją uczestnicy Szkoły w formie czesnego, które wyniesie nie więcej niż 900 zł (co daje ok. 11 zł za godzinę zajęć).

Im więcej pieniędzy uda nam się zebrać tym Szkoła będzie tańsza i bardziej dostępna.

 

Jeśli uda nam się zebrać 30 000 zł zorganizujemy w październiku, uroczysty, kostiumowy Bal Ogrodników - zabawę dla wszystkich sprzymierzeńców ogrodnictwa miejskiego.  Wydarzenie otwarte dla darczyńców (i nie tylko), podczas którego będziemy wspólnie świętować koniec sezonu, cieszyć się potrawami z plonów, tańczyć do żywej muzyki w specjalnie zaaranżowanym na ten cel ogrodzie Motyka i Słońce. 

 

Jeśli zgromadzimy pełną kwotę - 36.000 zł - nie tylko wydarzenia towarzyszące, ale cała Szkoła Ogrodników Miejskich będzie bezpłatna!

 

Rok temu w centrum Warszawy, dzięki setkom osób, które wsparły akcję crowdfundingową Adoptuj Pszczołę 2 (zorganizowaną przez Greenpeace), założyliśmy ogród społecznościowy Motyka i Słońce. Pośród domków fińskich na Jazdowie zbudowaliśmy kilkanaście grządek i specjalne wały do rekultywacji ziemi, postawiliśmy piec chlebowy i hotel dla dzikich zapylaczy. Z międzynarodową grupą studentów skonstruowaliśmy grawitacyjny system nawadniania oparty na glinianych kapsułach. Stosując wyłącznie ekologiczne metody upraw zdołaliśmy wyhodować dziesiątki kilogramów warzyw i owoców: od rzodkiewek po melony. Prowadziliśmy warsztaty ogrodnicze dla przedszkolaków i dla dorosłych. Na terenie ogrodu gościliśmy muzyków, artystów i imigrantów, a przede wszystkim sąsiadów którzy regularnie zaglądają do ogrodu.  Upiekliśmy dziesiątki bochenków chleba i niejedną pizzę, przyrządzaliśmy sałatki prosto z grządki. W tym roku udało nam się zebrać kilkunastoosobową grupę, która wraz z nami zadba o to wyjątkowe miejsce: tętniącą ludzkim i nie-ludzkim życiem enklawę ogrodowej zieleni w otoczeniu ambasad i ruchliwych ulic w ścisłym centrum wielkiego miasta.

 

 

Uznaliśmy, że nadszedł odpowiedni moment, by zacząć działać na szerszą skalę.  W obliczu ekologicznych wyzwań, jakie czekają nas w najbliższych latach, musimy przygotować dobry grunt dla ogrodnictwa miejskiego w całej Warszawie i w całej Polsce. Jest dla nas jasne, że nie zrobimy tego sami. Potrzebujemy wehikułu, który pozwoli nie tylko uczyć ogrodnictwa, ale też wspólnie poznawać i troszczyć się o ekosystem miasta.

 

Zespół projektu

Michał Augustyn Społecznik i animator, pomysłodawca i współtwórca wielu inicjatyw społecznych: m.in. systemu wymiany Wymiennik.org, dwóch ogrodów społecznościowych w Warszawie i domu spotkań na osiedlu Jazdów. Autor tekstów publicystycznych, koordynator projektów, członek zarządu Pracowni Dóbr Wspólnych.	Maciek Łepkowski Współtworzy i realizuje projekty z pogranicza sztuki i animacji kultury. Współtwórca ogrodów społecznościowych w Olsztynie i Warszawie. Absolwent studiów podyplomowych Sztuka, przestrzeń publiczna i demokracja, doktorant w Katedrze Sztuki Krajobrazu SGGW. Członek kolektywu artystycznego Parque-No oraz zespołu Poeci Jezior.	Iza Kaszyńska Kulturoznawczyni, animatorka i organizatorka wydarzeń społeczno-kulturalnych.  Współzałożycielka dwóch ogrodów społecznych "Jedność" na terenie RODu przy ul. Czerniakowskiej i "Motyka i Słońce" na osiedlu Jazdów w Warszawie. Pracowała na polu sztuki współczesnej jako kuratorka, koordynatorka i producentka.

 

Takie między innymi prezenty szykujemy dla mecenasów i mecenasek Szkoły Ogrodników Miejskich:

	20 zł Wyjątkowa tacka ze szklanej butelki, czyli upcyklingowe rękodzieło od Witrażowni SOS + pocztówka z podziękowaniem i nasionkiem z miejskiego ogrodu wysłana na Twój adres
20 zł Słoiczek miejskiego miodu od Pasieki Edukacyjnej + ręcznie wykonane serdeuszko z gliny od naszych przyjaciół ze Stowarzyszenia Przyjciół SOS
	50 zł Zestaw startowy miejskiego ogrodnika: bawełniana torba z hasłem “Uprawiaj miasto” i logo Szkoły Ogrodników Miejskich + paczka ekologicznych nasion + egzemplarz książki Marcina Gerwina “Żywność przyjazna dla klimatu” + pocztówka z podziękowaniem i nasionkiem z miejskiego ogrodu wysłana na Twój adres
50 zł Trudno dostępne wydanie płyty zespołu Rajd Maszyn “Reklama krajobrazu” na CD + pocztówka z podziękowaniem i nasionkiem z miejskiego ogrodu wysłana na Twój adres
	50 zł Autorska grafika Antoniny Kiliś, sympatyczki ogrodu (format A3) + pocztówka z podziękowaniem i nasionkiem z miejskiego ogrodu wysłana na Twój adres
60 zł Zaproszenie na spotkanie i wspólny posiłek w ogrodzie Motyka i Słońce: pizza z miejskimi warzywami wypieczona w piecu glinianym i zdrowy napój ziołowy
	70 zł  Paczka sezonowych owoców i warzyw  z ogrodów miejskich + pocztówka z podziękowaniem i nasionkiem z miejskiego ogrodu wysłana na Twój adres
100 zł 2-godzinny warsztat wykonywania witraży techniką Tiffany'ego w Witrażowni SOS
	100 zł Zioła z miejskiego ogrodu w pięknych, ręcznie wykonanych porcelanowych doniczkach od FENKA (wysyłka pocztą lub odbiór osobisty)
100 zł wczasy all-inclusive od Paprotka Travel, czyli dwutygodniowy, wakacyjny turnus i dobra opieka dla Twoich kwiatów doniczkowych w hotelu dla roślin na warszawskim Jazdowie (do wyboru szklarnia lub domek z widokiem na ogród) + pocztówka z podziękowaniem i nasionkiem z miejskiego ogrodu wysłana na Twój adres
	150 zł   Sygnowana grafika w formacie A3 wykonana przez zaprzyjaźnioną z nami graficzkę Karolinę Kotowską (znaną też jako Karo Koto) + pocztówka z podziękowaniem i nasionkiem z miejskiego ogrodu wysłana na Twój adres
700 zł Wynajęcie przestrzeni ogrodu Motyka i Słońce na urodziny lub inną zabawę + podwójne zaproszenie na spotkanie i wspólny posiłek w ogrodzie Motyka i Słońce: pizzę z miejskimi warzywami wypieczona w piecu glinianym i zdrowy napój ziołowy
	800 zł własna grządka o wymiarach 2x1m w ogrodzie Motyka i Słońce na cały sezon opatrzona tabliczką z Twoim nazwiskiem + podwójne zaproszenie spotkanie i wspólny posiłek w ogrodzie Motyka i Słońce: pizzę z miejskimi warzywami wypieczona w piecu glinianym i zdrowy napój ziołowy
1000 zł 50 metrów kwadratowych drewnianego domku fińskiego na Jazdowie na cały dzień - zorganizuj urodziny lub inną zabawę + podwójne zaproszenie na spotkanie i wspólny posiłek w ogrodzie Motyka i Słońce: pizzę z miejskimi warzywami wypieczona w piecu glinianym i zdrowy napój ziołowy
	5000 zł Otrzymujesz tytuł mecenasa szkoły + możliwość nadania nazwy nowej odmianie ogórka lub innej rośliny wyhodowanej w ogrodzie Motyka i Słońce +  możliwość wynajęcia ogrodu Motyka i Słońce lub domku fińskiego na cały dzień + podwójne zaproszenie na spotkanie i wspólny posiłek w ogrodzie Motyka i Słońce: pizzę z miejskimi warzywami wypieczona w piecu glinianym i zdrowy napój ziołowy

 

              

 

                                      

                     

oraz ogrody miejskie Warszawy:

          

Ogród społecznościowy Fort Bema 

Ogród Wspólnotowy Jedność

 

Kontakt

pracownia@dobrawspolne.org

Fb: Motyka i Słońce

Media o Twoim projekcie: