Biotop Lechnica

O projekcie

For English: scroll down

For Slovak: scroll down

 

O projekcie

 

1 maja 2015 roku otwieramy Ośrodek Praktyk Bioregionalnych – Biotop Lechnica. Miejsce na karpackim pograniczu, które będzie gościło zainteresowanych pogłębionym badaniem swojego miejsca w środowisku: zdobywaniem praktycznych umiejętności, zyskiwaniem możliwości rozwoju i zadbania o zdrowie, a także pracą twórczą. Będzie to miejsce otwarte dla zielarzy, badaczy kultury, ogrodników, muzyków i artystów. Mówiąc zaś dokładniej – dla wszystkich zainteresowanych wypracowaniem sposobów na zrównoważone, odpowiedzialne i odpowiadające współczesnym wyzwaniom życie w mieście i poszukującym odpowiedzi na dzisiejsze kryzysy w inspiracjach tradycyjnymi formami gospodarowania i tworzenia.

 

 

Zupełnie zaś po prostu: to idealne miejsce dla szukających spokojnych ścieżek w przyrodzie i najprostszej terapii na wielkomiejski stres. To miejsce dla Ciebie, miejsce do regeneracji, do oddychania pełną piersią, do odkrywania nowych pokładów słuchu, smaku, wzroku i dotyku, to miejsce smakowania kontaktu z górami.

Chcemy, aby w Biotopie Lechnica czas miał inny wymiar i smak, dosłownie i w przenośni.

Dołóż swoją cegiełkę do tego miejsca, współtwórz je z nami!

 

Dlaczego warto wspomóc Biotop Lechnica? Dlaczego prosimy Was o pomoc?

Biotop Lechnica ma być miejscm otwartym, wspólnotowym i współdzielonym. Chodzi nie tylko o Waszą pomoc w naszym przedsięwzięciu, ale także o dołożenie cegiełki do wspóllnej sprawy. Nasz ośrodek:

 

• udostępni unikalne zbiory instrumentów muzycznych, archiwum i biblioteki (przyrodniczą i kulturoznawczą) w jednym, żywym, zapewniającym spokojny i atrakcyjny pobyt miejscu;

• umożliwi naukę i praktykowanie ogrodnictwa opartego na zasadach permakultury;

• stworzy przestrzeń dla zróżnicowanych form tworzenia sztuki w miejscu poza metropoliami (instalacji dźwiękowych, przestrzennych, performansu, działań ruchowych, docelowo także studia nagrań);

• stworzy materialne zaplecze dla warsztatów (m.in. etnobotanicznych, muzycznych i fotograficznych) oraz alternatywnych praktyk kulturowych (sztuka współdzielenia, inżynieria wernakularna, powrót do materialności opartej na ponownym użyciu, powtórnym wykorzystaniu i gospodarowaniu ograniczonymi zasobami) w postaci domu gościnnego i przestrzeni ogrodniczych;

• będzie miejscem pogłębionych badań nad kulturą polsko-słowackiego pogranicza i jej związkami z przestrzenią, krajobrazem i przyrodą; w tym także miesjcową kulturą techniczną i inżynierią ludową oraz wernakularną nowoczesnością karpacką;

• będzie oferować łatwo dostępny zasób informacji i pozwoli odnaleźć swoją ścieżkę szukającym praktycznych wiadomości z zakresu etnobotaniki i przyrodoznawstwa

• pozwoli uczyć się naturalnych sposobów dbania o zdrowie i technik radzenia sobie ze stresem poprzez kontakt z naturą.

 

Warsztaty będą odpłatne, Biotop Lechnica ma funkcjonować dzięki prowadzonej tutaj działalności – dochody z warsztatów są przeznaczone na remonty i utrzymanie ośrodka.

Ma to być jednak miejsce otwarte dla wszystkich, także w sensie ekonomicznym - oferuje program staży i umożliwia zróżnicowane formy uczestnictwa: na zasadach wolontariatu, mikropłatności, pobytu i nauki w zamian za wykonaną pracę.

Biotop Lechnica wspiera styl życia oparty na świadomych wyborach, zasadach jasnego umysłu i kierujący się wskazaniami umiarkowania, niekrzywdzenia istot i uważności – odwiedzających zachęcamy do powstrzymania się od ekscesywnego stosowania używek w czasie pobytu w ośrodku.

Co proponujemy?

Po wielu latach własnych (zawodowych i w nurcie kultury alternatywnej) doświadczeń wypracowaliśmy innowacyjną metodę uczenia zrównoważonego sposobu życia w zgodzie z otoczeniem. Bioregionalizm, etnobotanika i szeroko rozumiana permakultura zastosowane w terenowym ośrodku położonym w interesującym krajobrazie, w regionie o bogatej, zróżnicowanej i historycznie nawarstwionej kulturze dają wiele możliwości (samo)kształecenia.

 

 W Biotopie Lechnica pragniemy prowadzić warsztaty, staże i pobyty studialne w trzech wzajemnie połączonych obszarach tematycznych: praca z przestrzenią, miejscem i obiektami; praca z roślinami oraz praca z dźwiękiem. Dlatego proponujemy następujące rodzaje cykli zajęciowych:

 

• warsztaty etnobotaniczne (4 razy w roku – jeden warsztat w każdej porze roku) w oparciu o niezwykle bogatą przyrodę Pienin, dorobek zawodowych instytucji ochrony przyrody i tradycje miejscowe, ale także ścieżki alchemiczne i botaniczne, które sięgają bardzo odległych czasów i kwitły w naszym regionie już w XVI wieku,

• warsztaty permakultury (rozumianej jako praktyka odpowiedzialnego gospodarowania zasobami - w rozumieniu i działaniu Billa Mollisona oraz Seppa Holzera) realizowane w praktycznym działaniu i w oparciu o własne zasoby wody, ziemi i zastanych i kultywowanych od 2014 roku upraw oraz obecności dzikich roślin i zwierząt,

• warsztaty „Rzeczy niepospolite” (praca z rzeczowością, materialnością i fizycznością obiektów; uczenie się od miejscowych praktyk – tzw. inżynieria wernakularna; czym naprawdę jest piec i jak z nim współpracować, jak zaprzyjaźnić się z wodą, umiejętność lokalizacji w przestrzeni i praca z kierunkami świata, praca fizyczna i ruch ciała)

• tradycyjne przetwory, rośliny lecznicze i kuchnia slow w oparciu o zasoby miejscowe,

• działania artystyczne: praktyczna archeologia mediów (camera obscura, cubiculum obscurum oraz fotografia organiczna według własnych metod), głębokie słuchanie i terenowe rejestracje dźwięku (krajobraz dźwiękowy, spacery dźwiękowe i inne techniki dźwiękowe z wykorzystaniem starych i nowych metod rejestracji i odtwarzania), ceramika w oparciu o zasoby miejscowe i techniki tradycyjne,

• warsztaty „Na głosy” (zajęcia pracy z głosem, wokalnej improwizacji muzycznej, nauki tradycyjnych pieśni np. travnic, słowackich pieśni pracy)

• warsztaty „Muzyka bzu czarnego” (zajęcia poświęcone tradycyjnym instrumentom karpackim i etnobotanicznym aspektom muzyki tradycyjnej)

Biotop ma być siedzibą bogatej kolekcji tradycyjnych, europejskich i pozaeuropejskich instrumentów muzycznych ze zbioru legendarnego Projektu Karpaty Magiczne oraz – docelowo – studia nagrań.

Blisko stuletnia drevenica spiska, z zachowaną tradycyjną ornamentyką będzie po odrestaurowaniu mieścić Bibliotekę im. Zbigniewa Styczyńskiego, zawierającą kilka tysięcy wolumenów o tematyce przyrodniczej i bioregionalnej oraz salę seminaryjną, a także stałą galerię fotografii.

 Oprócz warsztatów Biotop Lechnica oferuje możliwość indywidualnych staży i pobytów studialnych opartych na indywidualnej praktyce.

 

Budżet

Najpilniejsze prace, które moglibyśmy wykonać jeszcze w 2015 roku za zebraną sumę, to:

 

• wymiana, naprawa i budowa nowych drewnianych okien do domu spiskiego, potrzebujemy cztery małe i dwa duże okna, wykonanie drewnianych okien przez miejscowego stolarza wraz z transportem to ok. 6 000 ,00 PLN,

• wymiana drzwi i podłogi w dwóch pomieszczeniach domu spiskiego, zakup desek, płyt OSB i innych materiałów, robocizna, transport – ok. 5 000,00 PLN

• zakup materiałów do ocieplenia strychu w domu spiskim (wełna mineralna, folia specjalistyczna i płyty OSB, wkręty, gwoździe itp.), roboty wykonamy samodzielnie (bez kosztów) i potrzebujemy na zakup i transport materiałów - ok. 5 000,00 PLN

• wykonanie prostych sanitariatów w postaci wylewki, kabiny prysznicowej, zabezpieczenia ścian i oświetlenia w dolnym domu gościnnym (brodzik, umywalka, sedes, bojler elektryczny, szafka łazienkowa, armatura jest już zakupiona i prowizorycznie zamontowana) i potrzebujemy dla zakończenia prac w łazience i ubikacji (dwa osobne pomieszczenia) – ok. 4000,00 PLN

 

Kwota, która potrzebna jest do skończenia podstawowej fazy budowy naszego Ośrodka – 20 000,00 PLN to absolutne minimum, jakie jest niezbędne, aby w 2015 roku Biotop Lechnica mógł zacząć funkcjonować. Podana kwota jest niewielką częścią już poniesionych wydatków (nawet odliczając koszty zakupu siedliska), ale będzie doskonale i konkretnie spożytkowana dzięki pracy własnej i licznym współpracownikom oraz sprawdzonym już miejscowym rzemieślnikom. Zebrana kwota pozwoli na przyjęcie wszystkich chętnych i realizację pełnego planu działań jeszcze w 2015 roku.

Dodatkowe środki zebrane w czasie kampanii przeznaczymy na przystosowanie poddasza na cele noclegowe:

zebranie 130% kwoty umożliwi nam zrobienie podłogi na strychu drevenicy

zebranie 150% kwoty umożliwi nam wykonanie oświetlenia części galeryjnej oraz ogrzewania elektrycznego drevenicy.

Dodatkowe nagrody:

po osiągnieciu progu 130%: płyta z nagraniami dźwięków otoczenia Biotopu Lechnica oraz instrumentami pasterskimi Karpat

po osiągnięciu progu 150%: płyta jak wyżej oraz dwudniowe Spotkanie Dnia Św. Łucji (Święto Światła) w Biotopie Lechnica - 12/13 grudnia 2015.

Przewidywany czas realizacji nagród: czerwiec - lipiec 2014.

 

 Kim jesteśmy?

Anna Nacher i Marek Styczyński - od 1998 roku realizujemy Projekt Karpaty Magiczne, szukając inspiracji w brzmieniach tradycyjnych instrumentów, ale znajdując dla nich nowe drogi muzyczne. Nagraliśmy 12 płyt, regularnie koncertujemy zarówno w kameralnych galeriach sztuki, jak i na scenach dużych festiwali (np. OFF Festival 2015).Mamy za sobą dwie trasy w USA (w 2001 i 2006 roku) oraz wiele koncertów w całej Europie. Więcej:

http://magiccarpathians.com

https://www.facebook.com/magic.carpathians

https://soundcloud.com/magiccarpathians

Nasze brzmienie jest wypadkową spotkań z innymi muzykami i naszych własnych zmiennych fascynacji. Czasem słychać je tak:

 A czasem zupełnie inaczej:

 Jeszcze inaczej, kiedy spotykamy się na scenie z przyjaciółmi:

 Muzyka to nie jest cała nasza dzialalność.

    Anna Nacher pracuje naukowo na Uniwersytecie  Jagiellońskim, zajmuje się nowymi mediami, kulturą audiowizualną, kulturą współczesną.Jest także autorką książki "Rubieże kultury popularnej. Kultura w świecie przepływów" (Galeria Miejska Arsenał 2012).

 

  Marek Styczyński zawodowo zajmuje się ochroną przyrody, od wielu lat zgłębia tajniki etnobotaniki, prowadzi warsztaty oraz poradnictwo etnobotaniczne. Jest autorem książki "Zielnik podróżny. Rośliny w tradycji Karpat i Bałkanów" ( Wydawnictwo Ruthenus 2012).

We dwójkę napisaliśmy także książki: "Ucho Jaka. Od Kathmandu do Santa Fe" - o muzycznych podróżach po świecie oraz "Vaggi Varri. W tundrze Samów" o tundrowych wędrówkach szlakami kultury Samów. Jesteśmy współautorami bestsellerowych przewodników po Spiszu i Słowacji.

Wspierają nas:

Firma Bakra - partner na etnobotanicznej ścieżce, dzięki nim herbaty z gojnika, dzikiej lawendy oraz karobowe słodkości dopełniają naszą energię

Michal Smetanka - muzyk, autor warsztatów, właściciel Muzeum Instrumentów w Brutovcach (Słowacja)

Bogdan Kiwak i Marcin Sarota - fotograficy związani z grupą twórczą Widzi się!

prof. dr hab. Andrzej Chlebicki - botanik, mykolog (Instytut Botaniki PAN w Krakowie)

Lonia Dohojda - fotografka, niezrównana organizatorka, dusza towarzystwa, parzy najlepszą kawę po tej i po tamtej stronie Dunajca!

Alicja Mojko - aktorka (współtworzyła m.in. Teatr Snów z Gdańska)

Ewa Góral - malarka, graficzka, designerka

Aneta Sitarz - designerka, Manto

Tomasz Jurecki - designer, autor nagradzanych okładek książek i płyt, Studio Otwarte

Iga Woś - tłumaczenie na angielski

Lata naszych doświadczeń w tworzeniu muzyki, prowadzeniu warsztatów, nawiązywaniu kontaktów, podróżowaniu i badaniu kultury znalazły zwieńczenie w postacji Biotopu Lechnica. Ten projekt ma bardzo długą historię.

 

 

 

 

Historia, czyli skąd się wziął Biotop Lechnica?

 

To nie my znaleźliśmy miejsce, to Miejsce znalazło nas – idea Biotopu Lechnica narodziła się z podróży i w podróży; z wielokrotnego przemierzania z plecakiem wyraźnych traktów, ale też ledwo widocznych sarnich ścieżek polsko-słowackiego pogranicza. Od wielu lat jest ono naszą przybraną ojczyzną, zwłaszcza będący częścią Spisza transgraniczny region nazywany Zamagurzem (po słowacku: Zamagurie). Po polskiej stronie bardziej swojsko brzmi nazwa: Pieniny. Dla nas Zamagurze jest rajskim zakątkiem, chociaż na co dzień żyje się tutaj niełatwo. To najczystszy region Słowacji: najbliższe zakłady przemysłowe znajdują się w oddaleniu około 70-ciu kilometrów, w Kieżmarku lub Starej Lubowni. Nazwa „Zamagurze” ma dla nas jeszcze jeden walor: orientuje nas na południe. „Zamagurze”, czyli patrząc od położnych na południu znanych osad Spisza (Kieżmarku i Popradu) - „za Magurą”. Chodzi oczywiscie o Maurę Spiską, robiący wrażenie, rozległy masyw górski, który oddziela ten piękny zakątek od Tatr i reszty Słowacji. Między Trzema Koronami, przełomem Dunajca i Czerwonym Klasztorem a długą granią lesistej Magury Spiskiej rozciąga się niezwykła kraina, w której historia najstarszych reguł klasztornych średniowiecznej Europy przenika się z początkami nauk biologicznych, tajemnicami alchemików i prastarą, liczącą kilkaset lat kulturą pasterską. Jest to zatem idealne miejsce, żeby uczyć się pracy z krajobrazem, przyrodą, historią i kulturą.

View Larger Map

 

Ośrodek Praktyk Bioregionalnych Biotop Lechnica ma być właśnie miejscem takiej nauki. Jest zlokalizowany w małej słowackiej wiosce Lechnica leżącej w dolinie potoku Havka i w otoczeniu górskich łąk, między szczytami Šajba, Kama i Špica. Od polskiego brzegu Dunajca i łączej oba brzegi kładki turystycznej w Sromowcach Niżnych dzieli ją dwudziestominutowy pieszy spacer. Ma blisko 700-letnią historię: pierwsza wzmianka pochodzi z 1319 roku – to wtedy magister Kokosz ze słynnego rodu Berzevici darował Lechnicę kartuzom ze Skały. Ci zaś założyli na tych gruntach klasztor lechnicki, nazywany później Červenym Klaštorem (Czerwonym Klasztorem) – ośrodkiem pełniącym przez wieki funkcję centrum rozwoju wiedzy. Odwiedzali to miejsce najsłynniejsi XVI- i XVII-wieczni alchemicy, jak na przykład John Dee, to tutaj działał (w XVIII wieku, już po przejęciu klasztoru przez kamedułów) słynny brat Cyprian – autor niezwykle cennego zielnika.

W samej wsi lechnicki kościół – od 1419 roku pod wezwaniem św. Jodoka - nosi jedyne takie patrimonium na Słowacji. Św. Jodok był francuskim mnichem żyjącym w VII wieku – pustelnikiem i niestrudzonym wędrowcem, patronem pielgrzymów, modlono się do niego o chronę przez chorobą i gorączką, burzami i ogniem. Na tablicy witającej przybyszy widnieje przedstawienie św. Jodoka z pastorałem w jednej i książką w drugiej ręce, przyodzianego w tradycyjny strój średniowiecznych wędrownych mnichów (taka ikonografia pochodzi z XVIII-wiecznej pieczęci). Związki okolicy z kultywowaniem wiedzy o otaczającym świecie zostały utrzymane takźe w wiekach późniejszych: w latach 1889 – 1898 nauczycielem w Lechnicy był Vaclav Vraný, znany botanik – Czech z pochodzenia, który jednak w oficjalnych dokumentach identyfikował się jako „Słowianin”, później pierwszy kustosz Slovenskeho Narodneho Muzeum w Martinie. Ważnym wydarzeniem nowszej historii było powołanie na początku lat 30. XX wieku dwóch bliźniaczych parków narodowych (polskiego i słowackiego) chroniących wspólne Pieniny.

 

 

Biotop Lechnica – z czego się składa i do czego służy?

 

Domy, sala seminaryjna i galeria

W siedlisku, w którym budujemy Biotop Lechnica znajduje się kilka obiektów: dwa niewielkie, tradycyjne domy: Dom Górny z dobudowaną w 2014 roku werandą skierowaną na południe oraz Dom Dolny, gościnny z kuchnią i sypialnią. Trzecim obiektem jest Drevenica - drewniany dom spiski z salą seminaryjną, galerią fotograficzną i archiwum oraz podwórze otoczone tarasowym ogrodem.

Studio

Poza domami w siedlisku znajdują się jeszcze zabudowania gospodarcze w postaci stodoły połączonej z kamienną stajnią, gdzie planujemy urządzić studio nagrań i cubiculum obscurum z widokiem na Trzy Korony oraz Pieniny Centralne i Czorsztyńskie (stałe miejsce do periodycznej fotografii otworkowej i obserwowania zjawisk optycznych) oraz starej szopy, którą przebudujemy na tradycyjną saunę typu skandynawskiego.

 Kuchnia letnia i pracownia zielarska

 Uzupełnieniem siedliska będzie zaprojektowana i w części już zbudowana letnia kuchnia z zapleczem do pracy z ziołami, grzybami, przetworami tradycyjnymi i wegetariańską i organiczną kuchnią.W skład kuchni i pracowni zielarskiej wchodzi: suszarnia naturalna do suszenia ziół, zestawy sit do przecierania suszu ziołowego, stół roboczy, tradycyjna piwniczka o naturalnych walorach sprzyjających przechowywaniu przetworów, własna studnia ze źródlaną wodą i system gromadzenia i przechowywania zbiorów.

Ogród

 Ogród Biotopu Lechnica jest realizowany od 2014 roku w trzech kierunkach: kolekcji roślin jadalnych (zestawiony z gatunków tradycyjnych i nowych), kolekcji karpackich roślin magicznych i leczniczych oraz zachowania i czynnego kultywowania/chronienia roślin i zwierząt zamieszkujących teren: dzikie pszczoły i trzmiele, ropuchy, salamandry, żmije, zaskrońce, jaszczurki, ptaki owadożerne i sowy, kuny, nietoperze i inne. Ogród, łąka i skarpa nad potokiem jest zagospodarowywana permakulturowo, z zastosowaniem wszystkich elementów (uprawy rolno-leśne, ogród warzywny, ogród ziołowy, kompostowanie, uprawy wzniesione) tej praktycznej filozofii pracy z naturą.

 Dom spiski

 Dom spiski – galeria, archiwum, sala seminaryjna obejmuje cztery pomieszczenia: przedsionek, dawna kuchnia, dawny pokój sypialny oraz przestronny strych. Całość będzie przeznaczona na zbudowanie galerii fotografii, stałą ekspozycję etnobotaniczną (obecnie obejmuje ona 42 kolorowe fotogramy roślin użytkowych i magicznych wykonanych na laminowanych płytach o wymiarach 100 x 70 cm oraz zbiór okazów roślin i grzybów, instrumentów muzycznych, rękodzieła tradycyjnego, nagrań i inne), bibliotekę przyrodniczą (zgromadzono obecnie ok. 3000 książek) oraz salę seminaryjną z podstawowym wyposażeniem: stołami, krzesłami i aparaturą audiowizualną. Zwiedzanie Domu spiskiego będzie bezpłatne i otwarte dla przybywających poza warsztatami i stażami. Ważne będzie także bezpośrednie otoczenie w postaci płynnego przejścia w ogród ziołowy i uprawy rolno-leśne ze starymi odmianami drzew owocowych i kolekcją krzewów owocodajnych i roślin dzikich, zastanych w siedlisku Biotopu Lechnica.

Siedlisko

 Siedlisko graniczy z drogą wiejską, potokiem górskim Havka oraz łańcuchem górskim Zamagurza (Szpica, Szajba, Kama) wykorzystywanym pastersko. W sezonie wokół Biotopu pasie się około 200 sztuk bydła i kilkaset owiec, a kultura pasterska jest widoczna i łatwa do badania. Pochodną tradycji pasterskiej jest występowanie charakterystycznych form krajobrazu i fitocenoz w postaci pastwisk, łąk i czyżni (bardzo charakterystycznych płatów zakrzewień z tarniną jako gatunkiem głównym) oraz lasu w najwyższych partiach górskich. Całość siedliska ma 20 arów powierzchni oraz ok. 25 arów terenu użytkowanego jako łąka i przeznaczonego do upraw rolno-leśnych. Znajdują się tutaj dwie studnie z wodą gospodarczą i pitną. Dwa domy są podłączone do wiejskiego wodociągu i kanalizacji, mają dostęp do wiejskiej sieci gazowniczej i elektrycznej. Wszystkie trzy domy zostały pokryte nowymi dachami i są w pełni chronione od deszczu i śniegu.

 

Czym jest biotop?

 

 

Biotop to środowiskowa część ekosystemu (z jęz. greckiego: „miejsce do życia”), ale w nowszych ujęciach zauważa się, że „życie” także ma wpływ na tzw. nieożywione – abiotyczne – składowe biotopu. To, co żyje w biotopie nazywane jest biocenozą, a biotop i biocenoza razem to ekosystem… Koncepcję biotopu wypracował niemiecki zoolog Ernst Haeckel, a Frierdich Dahl w 1908 wprowadził określenie biotop do nauki.

 

Określenie biotop dla naszej malutkiej osady pojawiło się spontanicznie przy obserwacji tego, co żyje na naszym podwórku, w miniaturowym sadzie, na łące i wielu zakamarkach. Po kilku pierwszych dniach i wieczornych obserwacjach zdaliśmy sobie sprawę z tego, że wprowadzamy się do licznie zamieszkanego miejsca o określonych granicach, bezpiecznych niszach, zasobach i szlakach komunikacyjnych. Nazywając to miejsce „biotopem” mieliśmy na myśli harmonijne współistnienie ludzi (nas i wszystkich odwiedzających) z zastanymi i pełnoprawnymi dzikimi mieszkańcami. Duch i praktyka permakultury i ekologicznego ogrodnictwa wynika także ze specjalnego ukształtowania naszego Biotopu. Wypis z katastra określa te zakamarki jako „pozemok, na ktorom sú skaly, svahy, rokliny, výmole, vysoké medze s krovim alebo kamenim a iné plochy”. Ważnym impulsem w kierunku zrównoważonego gospodarowania i zarządzania obszarem jest odkrycie, że nasze gospodarstwo ma wielkie zasoby własnej wody, a tkanka wiążąca rośliny, zwierzęta, glebę, skały i wodę jest niezwykle delikatna i wrażliwa.

 

 

Równie wrażliwa wydaje się tkanka społeczna naszej wioski – Lechnicę zamieszkuje nieco ponad 260 osób, w większości znających się od wielu lat, jeśli nie pokoleń. Panują tutaj niepisane, oczywiste w wielu górskich osadach zwyczaje: ludzie pozdrawiają się na ulicy bez względu na stopień znajomości i uważnie - choć dyskretnie - obserwują przybyszy.

 

Dlatego nie przewidujemy w Biotopie grup warsztatowych liczniejszych niż 15-20 osób i zachęcamy do podróżowania komunikacją publiczną, rowerowo lub – jeśli już samochodem – to w kilka osób. W Lechnicy nie ma zbyt wielu miejsc parkingowych, a każdy zwiększony ruch samochodowy staje się szybko zauważalną uciążliwością. W Biotopie Lechnica stawiamy na bezpośredni i indywidualny kontakt z odwiedzającymi – kontakt zarówno z nami, gospodarzami miejsca, jak i wspólnotą, w której żyjemy i pracujemy (wspólnotę w poszerzonym rozumieniu, obejmującym rośliny, zwierzęta, substancje i elementy).

 

 

General information about the project

 

 

Lechnica Biotope – Centre for Bioregional Practices

 

 

On 1st May 2015 the Centre for Bioregional Practices called the Lechnica Biotope will start operating from Lechnica, a small village in Slovakia, close to the Polish-Slovak border.

 

This project will welcome everyone in search of their place in a natural habitat and interested in gaining new practical skills. These skills will include ways towards development, wellbeing and creativity. It will be a place open to herb gatherers, gardeners, musicians, artists and cultural researchers.

 

Strictly speaking, it will serve all those interested in finding ways towards a balanced and responsible life in the city and those looking for answers to today’s crises by taking inspiration from traditional ways of environmental management and creativity.

 

It will be an ideal place for those searching for quiet paths in nature and for the simplest therapies as antidote to big-city stress.

 

In short, it will be a place for people to rejuvenate, to breathe deeply and to discover new ways to hear, taste, see and touch as well as of cherishing intimate contact with the mountains.

 

We want the Lechnica Biotope to provide others with a different perception of time and its flavours, both real and symbolic.

 

Why is it worth supporting the Lechnica Project?

 

- It will provide a unique collection of musical instruments, an archive and a library in one living, peaceful place.

 - It will enable participants to learn and practice gardening based on the idea of permaculture.

 - It will provide a space for various forms of art creation in places outside of the metropolis (sound and spatial installations, performance art and movement activities and, over time, a recording studio).

 - It will create a setting for all kinds of workshops (e.g. ethnobotanical, music and photography) as well as alternative cultural practices (e.g. art of sharing, vernacular engineering, environmental and material efficiency, reusing resources, sustainability and living on limited resources) based on our guesthouse and gardening space.

- It will be the place for deepened studies of Polish/Slovak borderland culture and its connections with living space, landscape and nature, including local technical culture and folk engineering, as well as vernacular Carpathian modernism.

It will offer easily accessible sources of information and will allow finding a path to those looking for practical knowledge of ethnobotany and natural sciences.

 - It will teach and promote natural ways of staying healthy and techniques of stress management through contact with nature.

 Participants will pay for the workshops - payments will be used for refurbishment and upkeep of the place.

The Lechnica Biotope will be a place open to all, including in the economic sense. It offers a programme of different types of training and encourages various forms of participation, be it on the basis of voluntary work, micro-payment or stay and study in exchange for work.

 

The Lechnica Biotope supports lifestyles based on conscious choices, common sense, moderation, mindfulness and not harming any living beings. Visitors are discouraged from using stimulants during the time spent at the centre.

 How it all began

 

It is not us who have found this place, the Place has found us. The inspiration for the Lechnica Biotope (any biotope) was born on our travels and from them. It originated in our numerous hikes - both along clear tracks as well as barely seen deer paths on the Polish- Slovak borderland.

 This area has been our adoptive Motherland for many years, especially the trans-border region called Zamagurze (Zamagurie in Slovak), which is a part of Spisz. On the Polish side the name sounds more familiar: Pieniny.

 For us Zamagurze is a hidden paradise, though everyday life here is not easy. It is the cleanest region of Slovakia: the nearest industrialised place is around 70 kilometres away, in Kiezmarok and Stara Lubovna.

 The name “Zamagurze” has yet another feature for us: it orientates us to the south.

 Looking from the well-known settlements of Kiezmarok and Poprad in the south, “Zamagurze” means “behind Magura” – „za Magurą”. Of course, it is about Spis Magura – a striking and vast mountainous massif dividing this beautiful spot from the Tatra Mountains and the rest of Slovakia.

 

Location

 

Between Trzy Korony (Three Crowns peak), the Dunajec Gorge and the long ridge of the forested Spiska Magura, lies a magical land, in which the history of the oldest monastic orders of medieval Europe is permeated with the beginnings of the natural sciences, mysteries of alchemists and a very ancient, sedentary pastoral culture.

Thus, it seems to be an ideal place to be learning how to work with the landscape, nature, history and culture. The Centre for Bioregional Practices - the Lechnica Biotope is to be a place for such learning.

The Lechnica Biotope is located in a small Slovak village, Lechnica, in the valley of Havka Stream, and surrounded by mountain meadows. It is tucked between the mountain peaks of Šajba, Kama and Špica and is only a 20-minute walk from the Polish riverbank of the Dunajec River in Sromowce Nizne and the footbridge.

 
View Larger Map

 

History

 

The village has 700-years’ old history. The first mention of it comes from 1319, when Kokosz, of the famous Berzevici family, who was a master of novices at the monastery, donated Lechnica to Carthusians from Skala. On its grounds they built a monastery, later known as Červeny Klaštor (Czerwony Klasztor) – a centre of learning through the centuries. This place was visited by the most famous 16th and 17th century alchemists, for example, John Dee. It was here where in 18th century a famous Brother Cyprian lived (after the Camaldolese Benedictine monks took over the monastery). He was the curator of a very valuable herbarium.

 

In the village itself, the St Just parish church has been on its site since 1419 and has the only such patron saint in the whole of Slovakia. St Just was a 7th century French monk and hermit, a tireless wayfarer and a patron of pilgrims.

 

He used to be called upon for protection against illness and fever, storms and fire. On the welcome board greeting visitors there is a representation of St Just with a pastoral staff in one hand and the book in the other, wearing traditional clothing typical of travelling medieval monks (its iconography as seen on 18th century church seal images).

 

Connections of the region with the propagation of the knowledge of the surrounding world were also kept alive in later centuries. For example, in 1889- 1898 the village teacher in Lechnica was Vaclav Vrany, a well-known botanist. Czech by origin, in the official documents he identified himself as a “Slav”. Later, he became the first custodian of Slovenske Narodne Muzeum in Martin.

 

An important event that took place here in more recent history was, in the early 1930s, the creation of two twin National Parks (Polish and Slovak) protecting the mutually shared Pieniny Mountains on the border between both countries.

 

 

Activities

 

Based on our own experience after many years, both professional as well as in alternative music and running different activities, we have created an innovative method of teaching a balanced lifestyle in harmony with the environment. Bioregionalism, ethnobotany, as well as widely-understood permaculture applied and based in real terrain can create many possibilities for self-education. And, if that place is located in an interesting landscape and in an area of historically rich culture – this is even better.

 

At the Lechnica Biotope we aim to run workshops, training and studio-type stays in three interlinked subject areas:

 

1. working with space, place and objects;

2. working with plants

3. working with sound.

 

That is why we are proposing the following types of workshops:

 

• Ethnobotanical workshops (four times a year, one every season) based on the abundant nature of the Pieniny; achievements of professional institutions for the protection of nature; local traditions; rich alchemic and botanical traces going back well into 16th century.

 

• Permaculture-oriented workshops (permaculture is understood as a practice of responsible sustainability) practiced on site and based on own resources of soil, water and cultivating crops, old and recent (since 2014), as well as presence of wildlife and fauna.

• Workshops of “Uncommon things” (working on factuality, reality and physicality of objects; learning from local (building) practices – so called vernacular engineering; what exactly is a fireplace and how to co-operate with it; how to befriend water; learning to find your bearings, work on orientation as well points of the compass and physical work and body movement.)

• Traditional preserves, healing plants and slow cooking based on local supplies and crops.

• Artistic projects: practical archeology of different photographic media (camera obscura, cubiculum obscurum and our own idea of organic photography), deep listening and outdoor sound recordings (idea of sound landscape, landscape walks and other techniques using old and new methods of registering and playing music), and ceramics - based on local resources and traditional techniques.

 

• “Part Singing” - a vocalising workshop for vocal improvisation, learning of traditional songs, e.g. travnice and Slovak work songs.

• “Elderberry Music” - workhop based on traditional Carpathian instruments and ethnobotanical aspects of traditional music.

 

The Lechnica Biotope is to hold one of the largest private collections of traditional, European and non-European musical instruments and, in the future, a recording studio.

 

Nearly a 100-years’ old Spisz “drevenica” (traditional Spisz-style wooden house), with its well-preserved ornamentation will house, after the refurbishment, a library named after Zbigniew Styczynski, comprising of several thousand volumes on the subject of nature and bio-regionalism. The “drevenica” will also have other facilities, namely a conference hall and a photo gallery.

 

The Lechnica Biotope will also offer the possibility of individual training and studio stays based on individual artistic practice.

 

What is a biotope?

 

Biotope (from Greek: “a place to live”) is an environmental part of the ecosystem but newer definitions also mention that “life” also influences the “abiotic”, non-living parts of a biotope (e.g. light and temperature). Living organisms in a biotope are called biocenosis, and biotope and biocenosis together create (the) ecosystem.

 

The idea of a “biotope” was coined by a German zoologist, Ernst Haeckel, and in 1908 Friedrich Dahl introduced its idea into science.

 

Calling our tiny settlement “biotope” came spontaneously while watching wildlife and other small organisms living in our yard, in the miniature orchard and on the meadow and its nooks and crannies. After several day and night observations we clearly realised that we had moved into a massively populated place with well-defined boundaries, safe crevices, plenty of resources and communication routes of different living organisms.

 

By calling this place a biotope we mean harmonious coexistence of people (us and visitors) and the rightful wildlife which has lived here for ages.

 

The spirit of and practicing of permaculture and ecological gardening we want to follow here will result from a particular shaping of our Biotope.

 

The property register describes this terrain as ”pozemok, na ktorom sú skaly, svahy, rokliny, výmole, vysoké medze s krovim alebo kamenim a iné plochy” (“the ground on which there are rocks, hills, gorges, holes, high partitions among the shrubs and stones and other forms”).

 

An important impulse towards the idea of a balanced management, cultivation and administration of the grounds has been brought up by the fact that our farmland has great resources of its own water supply, and that the structure binding the plants, animals, soil, rocks and water is exceptionally delicate here.

 

Equally sensitive is the social structure of our village. Lechnica is inhabited by just over 260 people who have lived there for years and even generations. Unwritten but obvious rules and customs are observed, just as in many other mountaineous settlements. People greet each other in the street no matter what the level of familiarity between them. Also, newcomers are watched carefully though discreetly.

 

This is why at the Biotope we do not expect workshop groups larger than 15-20 people and we encourage the use of public transport, bicycles or, if it is to be a car - several people travelling in it.

 

Lechnica does not have many parking spaces so even small traffic becomes a quickly noticeable inconvenience.

 

At the Lechnica Biotope we expect direct and individual contact with us, the hosts of the place, as well as with the community we live and work at (community in its greater sense - containing plants, animals, and other elements).

 

The Lechnica Biotope - its ingredients and purposes

 

Houses, conference hall and gallery

On the farmland, in which we are building our biotope, there are several buildings: two medium-sized traditional houses (Upper House with a south-facing veranda (added in 2014) and the Lower House - a guest house with a kitchen and bedroom. The third buiding is Drevenica - a wooden Spisz-style house, which will consist of a conference hall, photo gallery and the archive. Outside, there will be a yard surrounded by a terraced garden.

Studio

Except for the two houses, at the farmstead there are two buildings - a barn conjoined with a stone stable and an old shed. Our plan for the first one is to build a recording studio and cubiculum obscurum with the view at Trzy Korony and the Central and Czorsztyn Pieniny. It would be a permanent place for occasional pinhole photography events and watching optical phenomena. The plan for the old shed is to transform it into a Scandinavian type of a sauna.

Kitchen and herbal apothecary

 The finishing touch to the Biotope will be a designed and already partly built summer kitchen with a workshop to sort and prepare plants, mushrooms, traditional preserves and vegetarian and organic cuisine.

Garden

The garden at the Lechnica Biotope has been cultivated since 2014 and will comprise of three sections. The first section will grow edible plants, with both old and new varieties and the second one will contain a collection of Carpathian “magical” and healing plants. The third section will be based on active protection and conservation of plants and animals living in the area: wild bees and bumblebees, toads, salamanders, vipers, grass snakes, lizards, insect-eating birds and owls, pine martens, bats and other animals.

 

The settlement borders the village tract, the mountain creek, Havka,and the mountain range of Zamagurze (with Szpica, Szajba and Kama) the last one being used for shepherding. The total area equals 20 ares of farmland and around 25 ares of mountain grasslands which could be forested or cultivated in the future. There are two wells with drinking and utility water. Both houses are connected to the village waterworks and sewage system as well as gas and electricity networks.

 

All three buidings have been covered with the new roofs and are fully protected from the snow and the rain.

 

 

Biotop Lechnica – Centrum Bioregionálnych praktík

 

 

 

O projekte

 

01.05.2015 bude otovrené Centrum Bioregionálnych praktík - Biotop Lechnica. Je to zaujímavé miesto v poľsko – slovenskom pohraničí, ktoré bude strediskom hĺbkových štúdí o postavení človeka v životnom prostredí.

 

Biotop Lechnica bude strediskom získavania praktických zručností a nadobúdania skúseností zdravého životného štýlu, ako aj miestom spoločnej tvorivej práce. Bude to miesto otvorené pre bylinkárov, výskumníkov v oblasti kultúry, záhradkárov, hudobníkov a umelcov. Je určené pre každého, kto sa zaujíma o tvorbu spôsobov udržateľného a zodpovedného rozvoja, zodpovedajúceho súčasným výzvam života v meste a hľadania odpovedí na dnešné krízové ​​riadenie tradičných foriem inšpirácie a tvorby.

 

Jednoducho povedané, bude ideálnym miestom pre tých, ktorí hľadajú pokojné chvíle v prírode a najprirodzenejšiu liečbu mestského a civilizačného stresu. Toto je miesto pre vás, miesto na regeneráciu, dýchanie z plných pľúc, miesto objavovania zabudnutých kvalít sluchu, chuti, zraku a hmatu. Je to miesto ochutnania kontaktu s horami a prírodou.

 

Chceme, aby čas trávený v Biotope Lechnica mal pre vás iný rozmer a chuť, a to obrazne i doslovne.

 

 

 

Prečo (v čom) potrebuje Biotop pomoc?

 

• poskytne jedinečné zbierky hudobných nástrojov, archív a knižnicu a podmienky pre kľudný a atraktívny pobyt;

• umožní teoretické a praktické aktivity záhradníctva založeného na princípoch permakultúry;

• vytvorí priestor pre rôzne formy umenia v mieste mimo metropolitných oblastí (zvukové a priestorové inštalácie, performance, pohybové aktivity, nahrávacie štúdio a pod.);

• vytvorí materiálnu základňu pre tvorivé dielne (vrátane etnobotanickej, hudobnej a fotografickej) a alternatívne kultúrne aktivity (umenie spoluzdieľania, opätovné využívanie vecí so zmenou ich funkcie, opakované využívanie a riadenie obmedzených zdrojov) v obytných priestoroch a okolitých záhradných priestranstvách

• stane sa miestom podrobných výskumov kultúry poľsko-slovenského pohraničia, spájania priestoru krajiny a prírody, vrátane technického a inžinierskeho aspektu ľudovej kultúry a súčasnosti Karpát

• ponúkne ľahko dostupné zdroje informácií a napomôže hľadaniu cesty praktických znalostí etnobotaniky a prírodovedy

• naučí prírodné spôsoby starostlivosti o zdravie a techniky pre zvládanie stresu, s využívaním bezprostredného kontaktu s prírodou.

 

 

 

Realizované workshopy budú spoplatňované, Biotop Lechnica však nie je orientovaný na zisk. Výnosy z workshopov budú používané výlučne na zveľaďovanie, rekonštruovanie a udržiavanie centra.

 

 

 

Je to priestor otvorený pre všetkých, rovnako aj v zmysle ekonomickom. Ponúka program stáží a rôznych foriem spoluúčasti, v rámci zásad dobrovoľníctva, mikroplatieb, alebo napr. výmeny pobytu v centre za dobrovoľnícku prácu.

 

 

 

Biotop Lechnica podporuje životný štýl založený na informovanej voľbe, podporuje princípy udržiavania jasnej mysle a umiernenosti, nenásilia na všetkých bytostiach a ohľaduplnosti. Návštevníci sa vyzývajú, aby sa počas pobytu v centre, zdržiavali používania akýchkoľvek látok a stimulantov, ktoré znemožňujú čistú a jasnú myseľ.

 

 

 

História, alebo kde sa vzal Biotop Lechnica?

 

To nie my sme našli miesto, ale miesto našlo nás. Idea Biotopu Lechnica sa zrodila z cestovania a v cestovaní, z mnohých ciest s batohom na pleciach, i z ledva viditeľných srnčích chodníkov poľsko – slovenského pohraničia.

 

Už dlhú dobu sa táto oblasť stala našou adoptívnou domovinou, ktorá tvorí súčasťčasti Spiša – cezhraničného regiónu zvaného Zamagurie i Pieniny.

 

Prenás je Zamagurie zabudnutým rajom, i keď každodenný život nie je jednoduchý. Je to najčistejší región Slovenska. Najbližšie priemyselné centrá sa nachádzajú vo vzdialenosti viac než 70 km, v Kežmarku a Starej Ľubovni.

 

Názov Zamagurie má pre nás ešte ďalšiu hodnotu – smeruje nás na juh. Inšpiruje nás k objavovaniu pôvodného osídľovania Spiša – za Magurou.

 

Jedná sa o Spišskú Maguru, čarokrásny horský masív, ktorý oddeľuje pekné zákutia Tatier od ostatného Slovenska.

 

Medzi Troma Korunami, riekou Dunajec, Červeným Kláštorom a dlhým zalesneným hrebeňom Spišskej Magury sa rozprestiera mimoriadna krajina, kde sa história najstarších európskych stredovekých kláštorných regulí, mieša s počiatkami biologických vied, tajomstvami dávnych alchymistov a niekoľko sto rokov pastierskej kultúry. Je teda ideálnym miestom učenia sa pracovať s krajinou, prírodou, históriou a kultúrou.

 

Práve centrum bioregionálnych praktík Biotop Lechnica, sa má stať miestom takéhoto poznania.

 

Centrum sa nachádza v malej slovenskej dedinke Lechnica, ležiacej v doline riečky Havka, položenej medzi horskými lúkami, medzi kopcami Šajba, Kama a Špica.

 

Od poľského brehu Dunajca a turistickej lávky v Nižných Sromowciach ktoré prepája slovenskú a poľskú krajinu, je centrum vzdialené dvadsaťminútovou pešou prechádzkou.

 

Obec má takmer 700 ročnú históriu, prvá písomná zmienka pochádza z r. 1319. Vtedy magister Kokosz zo známeho rodu Berzevici, daroval Lechnicu kartuziánom zo Skaly.

 

Práve tí kartuziáni založili lechnický kláštor (neskôr nazývaný Čvervený Kláštor) – po stáročia významné centrum rozvoja vedy.

 

Toto miesto bolo dobre známe aj slávnym alchymistom 16., a 17. storočia, akým bol napr. svetoznámy John Dee. V 18. storočí tu pôsobil slávny brat Cyprián – autor jedinečného a vzácneho herbára.

 

V samotnej obci je kostol z roku 1419 s patrocíniom sv. Jodoka (jediné takéto patrocínium na Slovensku). Jodok bol francúzkym mníchom žijúcim v 7.storočí, bol pustovníkom a neúnavným pútnikom, patrónom cestovateľov, utiekali sa k nemu s prosbami ochrany pred chorobami a horúčkou, búrkami a ohňom.

 

Na tabuli vítajúcej návštevníkov obce je erb znázorňujúci sv. Jodoka s prútom v jednej ruke a knihou v druhej ruke, odetého v tradičnom odeve stredovekých putovných mníchov (táto ikonografia pochádza z pečate 18. storočia)

 

Spojenie tohto územia s rozširovaním poznania o svete, zostali zachované aj v neskorších obdobiach. V rokoch 1889 – 1898 bol učiteľom v Lechnici Vaclav Vraný, známy botanik českého pôvodu, ktorý sa v oficiálnych dokumentoch identifikoval ako „Slovianin”. Neskôr bol prvým poručníkom Slovenského Národného Múzea v Martine.

 

Významnou udalosťou novšej histórie bolo vyhlásenie zo začiatku 30. rokov 20. storočia, spájajúce dva národné parky po oboch stranách Dunajca do spoločných Pienin.

 

 

 

Vykonávané činnosti

 

Akcie, stretnutia, semináre, workshopy, tvorivé dielne

 

Po mnohých rokoch vlastných skúseností (pracovných i v rámci hnutí alternatívnej kultúry) sme vypracovali vlastnú inovatívnu metódu učenia udržateľného spôsobu života v symbióze s prostredím.

 

Bioregionalizmus, etnobotanika a širokopoňatá permakultúra sú aplikované v centre oblasti zaujímavej krajiny, historicky navrstvenej kultúre a dávajú veľa možností (seba)rozvoja.

 

V Biotope Lechnica by sme chceli organizovať semináre, workshopy a tvorivé dielne, stáže a študijné pobyty v troch vzájomne prepojených tematických oblastiach: práca s priestorom, práca s rastlinami a práca so zvukom. Preto ponúkame tieto druhy školiacich modulov a cyklov:

 

• etnobotanické workshopy (4x do roka, v každom ročnom období jeden) opierajúce sa o nezvykle bohaté prírodné zdroje Pienin, profesionálne skúsenosti ochrany prírody v regióne, ale rovnako aj cesty alchymické a botanické, ktoré siahajú do dávnych časov a prekvitali v tomto regióne už v 16.storočí.

• workshopy permakultúry (chápanej ako praktika zodpovedného obhospodarovania zdrojov), realizované praktickými činnosťami, s využívaním vlastných zásob vody, pôdy, existujúcich a od r.2014 realizovaných úprav, ako aj prirodzeného výskytu divých rastlín a zvierat.

• workshopy „Veci neobvyklé” (práca s objektivitou, materiálnosťou i fyzickosťou objektov, učenie sa od miestnych zvykov a praktík – tzv. Vernakulárne inžinierstvo. Napr: čím je pec naozaj a ako s ňou pracovať, ako sa spojiť s vodou, schopnosť orientácie v priestore, práca so svetovými stranami, fyzická práca a telesný pohyb)

• tradičné výrobky, liečivé rastliny a „pomalé varenie” na základe miestnych zdrojov

• umelecké aktivity: praktická archeológia médií (camera obscura a fotografovanie obscurum cubiculum, tvorba organickej fotografie vlastnými metódami), hlboké počúvanie a prirodzené exteriérové identifikovanie zvuku (audio krajina, zvukové prechádzky a ďalšie audio techniky využívajúce staré a nové metódy záznamu a prehrávanie), keramika v kontexte miestnych zdrojov a tradičných techník,

• workshopy „Na hlasy” (vyučovanie práce s hlasom, vokálnej hudobnej improvizácie, výučby tradičných piesní, napr. Trávnic, slovenských pracovných piesní a pod.)

• workshopy „Hudba bazy čiernej” (výuka venovaná tradičným karpatským hudobným nástrojom a etnobotanickým aspektom tradičnej hudby)

 

 

 

 

 

Biotop má byť miestom jednej z najbohatších súkromných zbierok tradičných (európskych i mimoeurópskych) hudobných nástrojov s cieľom možnosti využitia nahrávacieho štúdia. V takmer storočnej spišskej drevenici so zachovanou tradičnou ornamentikou, bude po rekonštrukcii umiestnená Knižnica Zbigniewa Styczyńskiego, obsahujúca niekoľko tisíc zväzkov s prírodovednou a bioregionálnou tematikou, spolu so seminárnou miestnosťou a stálou galériou fotografie.

 

 

 

Mimo workshopov a seminárov, Biotop Lechnica ponúka možnosť individuálnych stáží a študijných pobytov spočívajúcich na individuálnych praktikách.

 

 

 

Čo je biotop?

 

Biotop je časťou životného prostredia - ekosystému (z gréckeho „miesto na život”), ale v novších názoroch sa môžeme stretnúť s tým, že „život” má taktiež vplyv na neživé – abiotické komponenty biotopu. To čo v biotope žije sa nazýva biocenózou; biotop a biocenóza tvoria spolu ekosystém. Koncepciu biotopu vypracoval nemecký zoológ Ernst Haeckel, a v r. 1908 Frierdich Dahl tento termín etabloval vo vede.

 

Názov „biotop” pre našu malú osadu sa objavil spontánne pri skúmaní toho, čo žije na našom dvore a v miniatúrnej záhrade, na lúke a mnohých zákutiach.

 

Po prvých dňoch i večerných pozorovaniach sme pochopili, že vstupujeme do bohato obývaného miesta so svojimi vnútornými hranicami a pravidlami, zdrojmi a dopravnými trasami rôznych organizmov.

 

Pomenovaním tohto miesta „biotopom” sme mali na mysli spoločnú harmóniu medzi ľuďmi (nami i všetkými návštevníkmi) a ostatnými plnoprávnymi divokými obyvateľmi. Idea a prax permakultúry a ekologického záhradníctva, vznikla rovnako zo špecifického priestorového uspôsobenia areálu Biotopu.

 

Výpis z katastra charakterizuje tento pozemok ako „pozemok, na ktorom sú skaly, svahy, rokliny, výmole, vysoké medze s krovím alebo kamením a iné plochy”. Dôležitým impulzom k udržateľnému riadeniu a obhospodarovaniu tejto lokality bolo zistenie, že náš pozemok má veľké vlastné zdroje vody a že celý pretkaný systém vyživujúci rastliny, zvieratá, pôdu, horniny a vody je veľmi jemný a citlivý.

 

Rovnako citlivým sa javí pretkaný systém spoločenstva našej dedinky – Lechnicu obýva niečo nad 260 osôb, zväčša sa poznajúcich veľa rokov, ak nie pokolení. Rešpektujú sa tu nepísané ale jasné pravidlá, ako v mnohých iných horských sídlach. Ľudia sa na ulici zdravia bez ohľadu na to kto sú a zodpovedne – hoc diskrétne - pozorujú návštevníkov a prichádzajúcich.

 

Práve preto neočakávame v Biotope skupiny väčšie ako 15 – 20 osôb a podporujeme cestovanie prichádzajúcich do centra verejnými dopravnými prostriedkami, alebo bicyklami. Ak už je nevyhnutné pricestovať autom, tak aspoň pre viacerých ľudí, nie individuálne. V Lechnici nie je veľa miest na parkovanie a každý zväčšený pohyb automobilov je zbytočnou záťažou pre domácich obyvateľov.

 

V Biotope Lechnica sa zameriavame na priamy a bezprostredný kontakt návštevníkov a domácich obyvateľov, ako aj dobré kontakty s predstaviteľmi obce v ktorej žijeme a pracujeme (v spoločnom chápaní ponímajúcom rastliny, zvieratá, substancie a elementy).

 

Biotop Lechnica – z čoho sa skladá a na čo slúži?

 

Domy, seminárna miestnosť a galéria

 

V prirodzenom prostredí, v ktorom budujeme Biotop Lechnica sa nachádza niekoľko objektov: dva menšie tradičné domy - Horný dom s terasou orientovanou na juh (dobudovanou v r. 2014), Dolný dom – hosťovský dom s kuchyňou a spálňou. Tretím objektom je Drevenica – drevený tradičný spišský dom so seminárnou miestnosťou, galériou fotografie a archívom, priedomím obklopeným terasovitou záhradou.

 

Štúdio

 

Za domami vo dvore sa nachádzajú ešte hospodárske budovy, stodola a kamenná stajňa, kde plánujeme zriadiť nahrávacie štúdio a cubiculum obscurum s výhľadom na Tri Koruny a Pieniny (stále miesto pre periodické fotografovanie a pozorovanie optických úkazov). Starú šopu plánujeme prebudovať na saunu škandinávskeho typu.

 

Letná kuchyňa a bylinkárska pracovňa

 

Dodatočne bude vybudovaná letná kuchyňa zariadená pre prácu s bylinkami, hubami, tradičnými výrobkami, vegetariánsku a organickú kuchyňu.

 

Záhrada

 

Záhrada Biotopu Lechnica je vytváraná od r. 2014 v troch častiach - zámeroch: časť s jedlými rastlinami (pozostávajúca z tradičných i nových druhov), časť karpatských rastlín magických a liečivých, ich zachovávania a kultivovania/ochrany rastlín a zvierat obývajúcich terén: divé včely a čmeliaky, ropuchy, saôlamandre, vretenice, užovky, jašteričky, hmyzožravé vtáky a sovy, kuny, netopiere a i. Areál centra ohraničuje verejná cesta, horská riečka Havka a horské lúky Zamaguria (Špica, Šajba, Kama), ktoré sa využívajú na pasenie. Celkovo má areál 20 árov pôvodne využitých ako dvor – hospodárstvo a 25 árov využiteľných ako lúky, alebo pozemky vhodné pre hospodárske využitie. V areáli sa nachádzajú dve studne z vodou úžitkovou a vodou pitnou. Dva domy sú napojené na verejný vodovod a kanalizáciu, majú dostupné verejné siete plynu a elektriny. Všetky tri domy sú pokryté novými strešnými krytinami a sú plne chránené proti dažďu a snehu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Media o Twoim projekcie: