Bóstwa i demony w dawnej Polsce - seria ilustracji

O projekcie

Czy wiesz, że karkonoski Duch Gór - porównywany w badaniach do takich bóstw jak Odyn i Świętowit - to pierwowzór czarodzieja Gandalfa, a topiona przez dzieci Marzanna to niegdyś jedna z najważniejszych bogiń Europy Środkowej? Odkryjmy razem fascynujący świat dawnych bóstw i zaskakująco licznych śladów jakie pozostawiły po sobie.

 

Trzeci cel projektu osiągnięty!!! Prosimy o dalsze wsparcie!

(dokładny opis progów i celów znajduje się poniżej, pod opisem projektu)

Głównym celem naszego projektu jest wykonanie serii ilustracji wyobrażających bóstwa i demony, w których istnienie wierzono na terenie dawnej Polski. Nasze prace powstają na styku kultury, sztuki, historii i etnologii.

Równocześnie chcielibyśmy przypomnieć i spopularyzować często zapomniane już dziś źródła historyczne i relacje etnograficzne. Wszystko to w oparciu o możliwie najbardziej aktualne - również często nieznane szerzej - badania akademickie.

Duch Gór - Karkonosz, rys. K. Perkowski.

Potrafimy wiele powiedzieć o wspaniałych mitach greckich czy rzymskich, ale jeśli chcielibyśmy opowiedzieć, napisać, narysować cokolwiek o mitologii jaka funkcjonowała na terenie dzisiejszej Polski to niemal natychmiast pojawia się problem braku łatwo dostępnych źródeł, a co za tym idzie również inspiracji. Zmieńmy to. Temat ten, jak mało który, zasługuje na przypomnienie i popularyzację. Warto poznać własne korzenie!

 

Jak chcemy popularyzować ideę projektu?

Przede wszystkim poprzez serię - możliwie najlepiej wykonanych - ilustracji wyobrażających bóstwa i demony, w których istnienie wierzyli nasi przodkowie.

Co ważne, publikacji każdej z grafik towarzyszy artykuł lub odpowiednia dokumentacja. Wszystko to udostępniamy w sieci za darmo. Bazujemy przy tym na sukcesie pierwszej serii grafik, które już powstały, a których poziom wykonawczy możecie ocenić już teraz.

 

Dlaczego prosimy o wsparcie?

Badanie dawnych wierzeń i popularyzacja wiedzy na ten temat to nasza wielka pasja. Jej realizację rozpoczęliśmy tworząc i publikując kolejne ilustracje oraz teksty dostępne obecnie na stronach Weneda.net i BogowiePolscy.net. Działo się to w latach 2011 - 2014. Co chcemy podkreślić: wszystkie materiały tworzyliśmy bez oglądania się na pierwotne pochodzenie etniczne wierzeń występujących na terenie Polski (przyjmujemy kryterium obszarowe), a tym samym nie dzieląc ich z jakiegoś powodu na "pożądane" i "niepożądane". Nie robiliśmy tego również poprzez pryzmat jakiejkolwiek ideologii czy bieżącej polityki. Takie podejście do tematu będziemy kontynuować, tymbardziej, że spotkało się z uznaniem internautów, a liczne prośby o reaktywację projektu otrzymujemy do dzisiaj.

Bogini Marzanna, rys. K. Perkowski.

Z początkiem roku 2014 zmuszeni byliśmy do zaprzestania poważniejszych prac nad projektem. Dotarliśmy do bariery własnych możliwości ze względu na ogromną czasochłonność realizowanych i planowanych działań. Przykładowo na stworzenie jednej z prezentowanych tutaj ilustracji składa się kolejno: zebranie dokumentacji, w tym źródeł i aktualnych badań, przedyskutowanie tychże, a po tym staranne wykonanie grafiki począwszy od wstępnej koncepcji po drobne detale uwzględniające prawidłową symbolikę i atrybuty postaci. Wszystko to zwykle zajmuje około 3 tygodni pełnowymiarowej pracy. Wasze wsparcie umożliwi więc harmonijny rozwój projektu i dalszą pracę.

Trzy Zorze, rys. K. Perkowski.

Dzięki temu w trakcie realizacji kolejnych grafik i tekstów - a co do których zobowiązujemy się przed Wami, że w Internecie zostaną udostępnione za darmo - będziemy w stanie przesunąć odpowiedni zasób naszej energii i czasu do pracy nad projektem. Publikacja nowych ilustracji nie będzie więc jak obecnie kwestią lat ale ponownie tygodni i miesięcy. Ponadto w przypadku przekroczenia kolejnych progów wsparcia zobowiązujemy się do działania z jeszcze większym rozmachem, o czym więcej poniżej (Progi i cele do realizacji).

 

Sukces pierwszej serii ilustracji i tekstów.

Pierwsza seria naszych prac cieszyła się ogromną popularnością wśród osób zainteresowanych tematem wychodząc przy tym daleko poza krąg pasjonatów, religioznawców i grup rekonstrukcyjnych. Kolejne grafiki wykorzystywane były wielokrotnie zarówno w prasie jak i Internecie. Nasze prace obejrzało w sumie kilkadziesiąt, jeśli nie kilkaset tysięcy ludzi.

Dziewanna Wiosna, rys. K. Perkowski.

Mimo niekomercyjnego charakteru projektu i właściwie braku wsparcia finansowego już teraz możemy pochwalić się następującymi - konkretnymi - wynikami. Przykładowo: pojedynczy post/ilustrację wyobrażającą boginię Marzannę obejrzało na naszym oficjalnym profilu społecznościowym aż 52 tysiące osób, Ducha Gór (Karkonosza) ponad 16 tysięcy osób, a grafikę z Dziewanną Gromniczną ponad 32 tysiące.

Rekonstrukcja ośrodka kultowego w Gnieźnie dla Focus Historia (10/2012), rys. K. Perkowski.

Jako przykład publikacji prasowych warto z kolei wymienić grafikę wyobrażającą rekonstruowany układ ośrodka kultowego na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie. Ilustracja ukazała się w miesięczniku Focus Historia wraz z naszym artykułem opiniowanym przez najważniejszych badaczy tematu.

 

Ilustracje będą darmowe!

W momencie publikacji projektu wszystkie powstałe ilustracje zostaną uwolnione do przestrzeni publicznej i udostępnione za darmo na zasadach otwartej licencji Creative Commons BY-NC 3.0 PL (Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne 3.0 Polska). Oznacza to, że rozpowszechnianie, udostępnianie, użytkowanie, a nawet adaptowanie ilustracji jest dozwolone i darmowe pod warunkiem spełnienia warunków powyższej licencji.

Diabeł Łańcucki, rys. J.Kuziemski.

Wymogi te to przede wszystkim użycie ilustracji do celów niekomercyjnych (wykorzystanie prac do celów komercyjnych wymaga osobnej zgody autora) oraz odpowiednie oznaczenie grafik poprzez podanie ich autorstwa i typu udzielonej licencji. Pełny tekst licencji CC BY-NC 3.0 PL dostępny jest tutaj.

 

Dokumentacja ilustracji.

Wykonanie każdej z grafik - podobnie jak w serii pierwszej - poprzedzi staranne przygotowanie dokumentacji, w tym przede wszystkim zebranie na temat rysowanej postaci wszystkich dostępnych źródeł historycznych, danych porównawczych oraz powiązanych z nimi relacji etnograficznych.

Mistrz Jan Twardowski, rys. J.Kuziemski.

Oczywiście wszystko to z uwzględnieniem aktualnych badań akademickich. Ponadto każda z ilustracji zostanie opatrzona krótkim opisem w języku polskim i angielskim. Aby zebrane materiały nie przepadły będą one opublikowane w tekstach towarzyszących danej grafice lub w przystępnych w formie infografikach.

Przykłady dokumentacji do już powstałych ilustracji: Duch Gór, Marzanna, Trzy Zorze.

 

Inspiracje i źródła dla wszystkich.

Wielu wartościowych relacji historycznych i etnograficznych nadal nie ma w Internecie - szczególnie w formie cyfrowego tekstu, nadającego się do natychmiastowego wykorzystania. Część materiałów źródłowych już przepisaliśmy i umieściliśmy w Sieci, często jako pierwsi w Polsce. Kolejne czekają na publikację - zrobimy to przy okazji powstania dokumentacji do nowej serii ilustracji. Materiały te będą dostępne dla wszystkich zainteresowanych. Byłoby wspaniale jeśli staną się one inspiracją do kolejnych, niezależnych od nas działań twórczych czy badań tematu.

Wzmianka o bogu Nyja w pierwszym traktacie o ortografii polskiej J.Parkoszowica z 1440 roku.

Dla przykładu: najstarsze źródło wymieniające z imienia bóstwa czczone na terenie Polski odkryto dopiero w roku 1979, a zbadano dokładniej dopiero po roku 1999. Była to, pochodząca z przełomu XIV i XV wieku, Postylla autorstwa Łukasza z Wielkiego Koźmina. Padają tam otwarcie imiona bogów nadal czczonych w Polsce (łac. "ydolorum in Polonia"), a które w zapisie łacińskim widnieją tam jako "Lado, Yassa, Quia, Nia". Co interesujące, ten i późniejsze teksty zdecydowanie potępiają wciąż żywe obrzędy staropolskie(!) ku czci tychże bóstw.

Bóg Nyja, rys. K.Perkowski.

Fakt ten podkreślają współcześni badacze akademiccy odrzucając tym samym krytyczną (wobec możliwości podskórnego trwania wierzeń przedchrześcijańskich) postawę XIX wiecznego slawisty Aleksandra Brücknera (dodajmy, że najprawdopodobniej nie znał on lub zwyczajnie przeoczył ten właśnie fragment Postylli) jako zbyt ostrą i miejscami wręcz niezgodną z współczesną metodologią. Kolejne cenne dla omawianego tematu materiały to na przykład zebrane i spisane (najczęściej w XIX wieku) obserwacje etnograficzne.

Dziewanna Gromniczna, rys. K.Perkowski.

Często są one zbieżne ze starszymi tekstami źródłowymi ukazując ogromną żywotność i trwanie wierzeń przedchrześcijańskich. Wszystko to mimo setek lat od daty oficjalnego chrztu Polski.

 

O autorach projektu.

Około roku 2010 dość niespodziewanie połączyła nas wielka pasja: badanie i odkrywanie zapomnianych dziś wierzeń. Ponieważ mieszkamy w różnych częściach kraju współpracujemy najczęściej za pośrednictwem Internetu. W ten sposób - w latach 2011-2014 - w trakcie niezliczonych dyskusji powstały pierwsze ilustracje i artykuły o wierzeniach jakie mogły funkcjonować na terenie dawnej i dzisiejszej Polski. Choć prywatnie posiadamy przeróżne poglądy na współczesność, to w trakcie pracy odstawiamy je na bok i koncentrujemy się na tym co jest istotą projektu.

Przy okazji zapraszamy również do naszego profilu społecznościowego na Facebooku: Weneda - Mitologia Staropolska

 

O autorach ilustracji.

Kazimierz Perkowski – z zawodu i zamiłowania ilustrator, projektant oraz grafik komputerowy. Twórca ilustracji i komiksów publikowanych między innymi na łamach magazynu komiksowego AQQ oraz w serwisach internetowych Onet, Weneda i Bogowie Polscy. Autor grafiki i współautor scenariusza w serii komiksowej „Seaside” – nagrodzonej w roku 2003 wyróżnieniem za rysunek kolorowy w konkursie „Magia i Technika” (organizowanym przez Esensję, AQQ i Onet) oraz nagrodą publiczności w plebiscycie Świata Komiksu (2002) organizowanym przez wydawnictwo Egmont. Kolejną pasją Kazimierza Perkowskiego pozostają zagadnienia związane z dawnymi i obecnymi wierzeniami ludów indoeuropejskich. Od roku 2011 oba powyższe zainteresowania łączy w serii ilustracji wyobrażających bóstwa z kręgu mitologii staropolskiej. Również autor i redaktor tekstów poświęconych tej tematyce. W nieco mniejszym zakresie aktywny także na polu rzeźby i modelarstwa, w tym technicznego. Obecnie mieszka i pracuje w Opolu.

Jacek Kuziemski - rysownik komiksów, grafik. Gdańszczanin urodzony w 1989 roku w Gdyni. Pierwsze twórcze kroki rozpoczynał w środowisku skupionym wokół Bitew Komiksowych. Następnie został jednym z współzałożycieli grupy "netKolektyw". Od 2009 roku prowadzi bloga na którym umieszcza wizerunki Władców Polski. Współtwórca wydawnictwa [DNC]komiks, którego początki wiążą się z sieciowymi Bitwami Komiksowymi. W 2014 roku otrzymał nagrodę Złotego Kurczaka za rysunki w komiksie "Młodzik" oraz obronił pracę licencjacką na Gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Miło nam również poinformować, iż oficjalny patronat nad naszym projektem objęła fundacja Patrimonium Europae oraz centrum ekspozycyjno-edukacyjne Karkonoskie Tajemnice.

 

Do 6 000 zł  [osiągnięty!]

• wykonanie i publikacja 5 nowych ilustracji utrzymanych w stylistyce realistycznej z elementami baśniowymi (bóstwa i demony), dodatkowo w wyższej niż obecnie rozdzielczości (w odniesieniu do pierwszej serii), poprzednie prace z tej serii widoczne powyżej to między innymi Duch Gór, Marzanna i Trzy Zorze,
• przygotowanie i publikacja dokumentacji dla nowych grafik,
• opublikowanie pierwszej serii ilustracji w nowych/większych niż obecne wymiarach,
• każda wykonana praca zostaje udostępniona w Internecie za darmo (licencja CC BY-NC 3.0 PL),
• przewidywany czas realizacji tego celu: 5 do 6 miesięcy.  

Do 8 000 zł  [osiągnięty!]

• wykonanie i publikacja osobnej serii 8 ilustracji (legendarni władcy Polski) w stylistyce komiksowej, kierowanych do dzieci i młodzieży, poprzednie prace autora utrzymane w tej stylistyce i widoczne powyżej to Diabeł Łańcucki oraz Mistrz Jan Twardowski,
• przygotowanie i publikacja dokumentacji dla nowych grafik,
• każda wykonana praca zostaje udostępniona w Internecie za darmo (licencja CC BY-NC 3.0 PL),
• przewidywany czas realizacji tego celu: 5 do 6 miesięcy (równolegle z celem pierwszym).

Do 14 000 zł  [osiągnięty!]

• wykonanie i publikacja kolejnych 5 ilustracji utrzymanych w stylistyce realistycznej z elementami baśniowymi, co w sumie (łącznie z celem pierwszym) pozwoli na stworzenie 10 nowych ilustracji i ich darmowe udostępnienie w Internecie,
• przygotowanie i publikacja dokumentacji dla nowych grafik,
• wykonanie serii infografik omawiających postacie najważniejszych bóstw i demonów staropolskich,
• każda wykonana praca zostaje udostępniona w Internecie za darmo (licencja CC BY-NC 3.0 PL),
• przewidywany czas realizacji tego celu to 5 do 6 kolejnych miesięcy.

Do 18 000 zł

• wykonanie dokładnej, stylizowanej mapy Polski (o dużych wymiarach) z umiejscowieniem na terenie kraju kultu poszczególnych bóstw, występowania wierzeń o demonach, lokalizacji świątyń i miejsc kultu, grodów i plemion. Wszystko to zgodnie z obecnym stanem badań.
• wykonanie interaktywnej wersji powyższej mapy dostępnej w serwisie Weneda.net.
• przygotowanie mapy w taki sposób aby mogła ona być aktualizowana także po zakończeniu projektu poprzez udokumentowane bibliografią zgłoszenia czytelników,
• przewidywany czas realizacji tego celu to 2 do 3 kolejnych miesięcy.

Do 22 000 zł

• wykonanie profesjonalnego serwisu internetowego poświęconego tematyce projektu pod adresem www.Weneda.net i rozbudowa obecnego forum,
• przewidywany czas realizacji tego celu: 3 do 4 miesięcy (równolegle z celem pierwszym).

 

 

Oficjalny patronat nad naszym projektem objęli:

 

 

 

 

...

Media o Twoim projekcie: