O projekcie
Opis projektuProjekt ma na celu zbadanie i udokumentowanie jednego z najbardziej niezwykłych wydarzeń astronomicznych na przestrzeni ostatnich lat. Wybuch aktywności roju meteorowego Drakonidów przewidywany na 8 października 2011 roku będzie największym tego typu zjawiskiem od 7 lat. W ramach projektu zakupiony zostanie aparat fotograficzny z obiektywamem o dużej światłosile, kamery CCTV o wysokiej czułości oraz potrzebny osprzęt elektroniczny. Przeprowadzona zostanie ekspedycja badawcza w miejsce o odpowiednich do tego celu warunkach atmosferycznych. Sprzęt wykorzystany zostanie do rejestracji widm meteorowych w celu analizy składu chemicznego meteoroidów. Metoda jaka zostanie użyta jest nowatorska w skali światowej, opracowana przez nas w sierpniu 2010 roku.
Przygotowany sprzęt przewieziony zostanie w miejsce o odpowiedniej przejrzystości powietrza. Miejsce to uzależnione będzie od rozkładu zachmurzenia nad Europą, w grę wchodzą zwłaszcza wysokie łańcuchy górskie.
Projekt realizować będą członkowie Pracowni Komet i Meteorów. Pracownia istniejąca od ponad dwudziestu lat jest stowarzyszeniem naukowym działającym samodzielnie, utrzymywanym obecnie w całości przez członków PKiM. Pomimo że w większości nie jesteśmy zawodowymi astronomami, na miarę naszych możliwości prowadzimy badania na profesjonalnym poziomie publikując wyniki w czasopismach naukowych. Do perfekcji opanowaliśmy sztukę robienia rzeczy wielkich minimalnym kosztem. W ostatnich latach stworzyliśmy między innymi największą na świecie sieć bolidową służącą rejestracji meteorów pojawiających się nad Polską której koszt porównać można z ceną jednego samochodu.
Więcej informacji o PKiM pod adresem http://www.pkim.org
Co to jest widmo?
Wszystkich którym „widmo” kojarzy się z duchami należy się małe wyjaśnienie – każdy zapewne wie w jaki sposób rozszczepiane jest światło białe z użyciem pryzmatu. Światło słoneczne przepuszczone przez pryzmat daje obraz tęczy a tęcze tą nazywamy widmem słonecznym. Na tle tej tęczy widoczne są delikatne ciemne prążki. Każdy prążek odpowiada za obecność określonego pierwiastka stąd też analizując widmo można w prosty sposób określić jakie składniki wywołują świecenie bądź pochłanianie światła. Światło przelatującego meteoru różni się od słonecznego. Zamiast tęczy uzyskujemy obraz pojedynczych prążków o różnych kolorach, zasada analizy jest jednak taka sama.
Drakonidy 2011
Meteory czyli popularnie ujmując spadające gwiazdy pojawiają się na niebie w sposób nieprzypadkowy grupując się tzw. roje meteorowe. Podczas maksimum takiego roju obserwujemy zwiększoną ilość meteorów, co więcej meteory te zdają się wybiegać z jednego punktu na niebie. Gdy w połowie sierpnia naszym oczom ukazują się liczne spadające gwiazdy mamy do czynienia właśnie z rojem meteorowym a konkretnie z rojem Perseidów którego maksimum przypada około 12 sierpnia. Uważny obserwator pod ciemnym niebem może zauważyć wówczas około 100 zjawisk w ciągu każdej godziny. Roje meteorów powtarzają się każdego roku, niekiedy jednak dochodzi do szczególnych sytuacji podczas których coroczna aktywność jest wielokrotnie przekraczana. Naszym oczom ukazuje się wówczas deszcz meteorów a niebo obserwowane w ciemnym miejscu wydaje się wprost usłane spadającymi gwiazdami. Najbliższe takie zjawisko czeka nas już 8 października 2011 roku, tuż po zachodzie Słońca. Analizując dawne deszcze Drakonidów z lat 1933 i 1946 udało się określić rozmiar tegorocznego wybuchu aktywności. Między godziną 22 a 23 obserwator znajdujący się pod ciemnym niebem zobaczy w ciągu godziny nawet 800 meteorów, ośmiokrotnie więcej niż podczas typowego maksimum Perseidów. Będzie to widowisko niezwykłe i zachęcam wszystkich do wyprawy za miasto. Dla badaczy meteorów będzie to prawdziwe święto. Europejska Agencja Kosmiczna ESA we współpracy z agencją NASA prowadzić będzie lotniczą misję obserwacyjną w której będziemy mieli swój wkład przy analizie danych obserwacyjnych. Podczas maksimum musimy jednak poradzić sobie sami, być może przy Waszym wsparciu.
Potrzebny sprzęt oraz koszty
Plan minimum to:
- aparat Canon 550D z obiektywem Samyang 1.5/35mm, z zasilaniem i siatkami dyfrakcyjnymi – 2400zł + 1500 + 400zł
- obudowa, elektronika sterująca, zasilanie i elementy mechaniczne spektrografu - 1000zł
- dofinansowanie wyprawy badawczej – około 1000zł
Łącznie: 6300zł
W przypadku przekroczenia 100% dotacji zakupione zostaną zestawy kamer CCTV Watec 902H. Koszt jednego takiego zestawu to 1200zł.
Dodatkowe informacje
http://www.pkim.org/?q=pl/pierwsze_widmo_bolidu_w_historii_pkim
Artykuł opisujący amatorską spektroskopię meteorową oraz nasz pierwsze widmo:
http://www.bcmeteors.net/spectroscopy-methods/90-meteor-spectroscopy-and-the-amateur.html
Prezentacja pierwszego widma i nowej metody na konferencji IMC2010:
http://www.imo.net/imc2010/talks/Zoladek_Wisniewski.pdf
Prezentajca dotycząca tegorocznego wybuchu aktywności Drakonidów:
http://www.imo.net/imc2010/talks/Vaubaillon.pdf
Autorzy
Przemysław Żołądek – od 4 lat kieruje działaniami Pracowni Komet i Meteorów. Uczestnik międzynarodowych konferencji i warsztatów astronomicznych. W dni powszednie sprzedawca w sklepie ze sprzętem optycznym. Specjalizuje się w budowie i automatyzacji sprzętu do fotografowania meteorów, obliczaniu orbit i trajektorii meteoroidów, tworzy oprogramowanie do analizy danych zbieranych przez sieć PFN.
Mariusz Wiśniewski – W latach 2001-2003 prezes PKiM, długoletni koordynator obserwacji meteorów metodą wideo. Magister astronomii. Stworzył najdoskonalsze metody astrometryczne jakie na chwilę obecną stosowane są przy pomiarze pozycji meteorów. Specjalista w dziedzinie wysokoczułych kamer CCTV oraz obróbki obrazu.